به گزارش ایران اکونومیست، برخی مخاطبان ایران اکونومیست با ثبت پویشی با عنوان «لزوم برقراری کلاس‌های فقه برای اصناف و بازاریان» خواستار اجرای این مسئله در اصناف و بازار شدند.
مخاطبان با اشاره به بازاریان قدیم گفتند، در گذشته بازاریان در کلاس‌های فقه و احکام مربوط به تجارت شرکت می‌کردند تا درآمدهای مشکوک یا شبهه‌دار وارد زندگی آنها نشود.
به گزارش فارس، برخی کارشناسان فقه می‌گویند: براساس قاعده «الفقه ثم المتجر»؛ یعنی ابتدا احکام مربوط به خرید و فروش و تجارت را بیاموزید، سپس به امر تجارت بپردازید، نشان می‌دهد که مسئله آشنایی بازاریان و اصناف با احکام مرتبط با کسب و کار و تجارت بسیار مهم است و اتفاقا بازاریان قدیمی عمدتا در کلاس‌های مراجع تقلید و فقهای بزرگ شرکت می‌کردند و احکام مربوط به مکاسب محرمه، تجارت، ضمانت، کتاب قرض و کتاب مشارکت، کتاب رهن را که از سرفصل‌های فقه تجارت است را می‌خواندند و سپس وارد حجره‌های کسب و کار خود می‌شدند.
بر این اساس بازاریان قدیمی حساب سال شرعی داشتند و وظایف شرعی خود از قبیل پرداخت خمس و زکات را زیر نظر مرجع تقلید خود با دقت انجام می‌دادند، چون معتقد بودند درآمد حرام و مشکوک و شبهه‌دار در زندگی آنها اثر منفی می‌گذارد و برعکس درآمد حلال و کسب روزی حلال جزئی از عبادات و وظایف دینی آنها محسوب می‌شود. بنابراین در این مسئله بسیار حساسیت نشان می‌دادند. البته اکنون هم در بازار افراد متدین و کسانی که به وظایف شرعی خود عمل می‌کنند، کم نیستند، اما مواردی مانند شرکت در کلاس‌های فقه تجارت در بازار کم شده و به این خاطر برخی مخاطبان فارس خواهان برگزاری کلاس‌های فقه به ویژه در بخش احکام مربوط به داد و ستد و خرید و فروش برای اصناف و بازاریان شدند. اتفاقا اکثر بازاریان قدیمی لباسی شبیه لباس روحانیت (لباده یا قبا) می‌پوشیدند و این نشانه‌ای برای امانت‌داری و انصاف آنها بود.
به گفته بی‌آزار شیرازی یکی از استادان فقه، فلسفه اینکه بازارهای قدیمی به گونه‌ای طراحی شدند که در کنار مساجد جامع و همچنین حوزه‌های علمیه بنا شده‌اند، این است که بازاریان قبل از رفتن به حجره‌های کسب و کار خود، در مساجد پای درس علما می نشستند و احکام شرعی تجارت را می‌آموختند، سپس با عبور از مساجد به یاد خدا می‌افتادند و حجره‌های خود را با نام خدا باز می‌کردند و در خرید و فروش هم خدا را درنظر می‌گرفتند، جانب انصاف مشتریان را رعایت می‌کردند.
همچنین بازاریان متعهد بر این حکم اعتقاد داشتند که «من اقال المسلم، اقال الله عثرته یوم القیامه) یعنی اگر کسی بعد از خرید و فروش، کالای خریداری شده توسط یک مسلمان را که ناراضی است، را پس بگیرد، خداوند هم در روز قیامت از گرفتاری او صرف نظر می‌کند.
همچنین بازاریانی که جوانب شرع را رعایت می‌کنند، اعتقاد دارند، درآمد و سود کم اما حلال، برکت بیشتری در زندگی آنها نسبت به درآمدهای زیاد اما شبهه‌ناک ناشی از گرانفروشی یا دروغگویی یا تدلیس (فروش کالای تقلبی و معیوب به جای اصیل و سالم، همان ضرب‌المثل گنجشک را رنگ کردن و به جای قناری فروختن) دارد، بنابراین کاسبانی که در کلاس‌های فقه شرکت کرده‌اند، همواره دنبال برکت در روزی هستند.
همچنین برخی از بازاریان متدین علاوه بر اینکه حقوق شرعی مانند خمس و زکات را زیرنظر مرجع تقلید می‌پردازند، قسمتی از درآمد خود را هم برای مجلس امام حسین(ع) و یا کمک به فقرا و نیازمندان اختصاص می‌دهند. نمونه‌های زیادی از بازاریان با انصاف می‌توان مشاهده کرد که در حال حاضر نیز وجود دارند و این مختص به گذشته نیست.
پایان پیام/
